ប្រទេសចិន មិនមែនជាសមាជិកសន្ធិសញ្ញា គោរពសិទ្ធិមនុស្សទេ !
ភ្នំពេញៈ កម្ពុជាកំពុងតែងាកទៅរកប្រទេសមហាយក្សចិន ជាប្រទេសកម្មុយនីស្ត ដ៏វ័យចំណាស់ មួយនេះ ហើយជាមិត្តជិតស្និទ្ធិជាមួយអតីតៈព្រះបាទនរោត្តមបរមកោដ្ឋ ទៀតផង ។ រាជរដ្ឋាភិ បាលកម្ពុជា បានងាកពីប្លុកសេរីបន្តិចម្តងៗ ហើយងាកទៅរករប្លុកកុម្មុយនីស្ត ។ ប្លុកកុម្មុយនីស្ត របស់មហាយក្សចិនមួយនេះ មិនមែនជាប្រទេសមួយដែលគោរពសិទ្ធិមនុស្សនោះទេ ដោយសារ សន្ធិសញ្ញា កិតិកាសញ្ញា ព្រមទាំងសេចក្តីប្រកាសជាសកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស ប្រទេសមួយនេះ មិនបានចុះហត្ថលេខីទទួលយកទេ ដូចនេះប្រទេសមួយនេះ មិនមែនជាសមាជិកប្រទេសហត្ថ លេខី ទទួលយកការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនោះទេ ។
ប្រព័ន្ធឃោសនារបស់លោកហ៊ុន សែន បានចុះផ្សាយនៅថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ថា បក្សកុម្មុយនិស្តចិន បានប្រកាសយ៉ាងមហោឡារិកថា នឹងធ្វើជាបង្អែកដ៏រឹងមាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងការដឹកនាំប្រទេសប្រកបដោយសុខសន្តិភាព និងទទួលបានកាន់តែអភិវឌ្ឍរីកចម្រើនថែមទៀត។ ការប្រកាសនេះ ធ្វើឡើងក្នុងពិធីស្រស់ស្រូបអាហារពេលល្ងាចរវាងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងទំនាក់ទនងអន្តរជាតិនៃគណៈកម្មាធិការបក្សកុម្មុយនិស្តចិន លោក សុង ថាវ និងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងទីក្រុងប៉េកាំង ប្រទេសចិន កាលពីល្ងាចថ្ងៃទី២៩ ខែវិច្ឆិកា។ការប្រកាសគាំទ្ររបស់ចិននៅពេលនេះ គឺបន្ទាប់ពីអង្គការជាតិ អន្តរជាតិ និងប្រទេសលោកសេរី ជាច្រើន ថ្កោលទោសរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន និងព្រមានដាក់ទណ្ឌកម្មជាបន្តបន្ទាប់ ក្រោយពីចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ហើយរំលាយគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំនៅកម្ពុជា បិទអង្គការសង្គមស៊ីវិល រួមទាំងវិទ្យុឯករាជ្យជាដើម ដែលគេយល់ថា កម្ពុជាកំពុងដើរឆ្ងាយពីគន្លងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
លោកបណ្ឌិត មាស នី បានឆ្លើយឆ្លងជាមួយវិទ្យុបរទេសមួយ ដោយមើលឃើញថា ទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ចិនបច្ចុប្បន្ននេះ មានផលប៉ះពាល់ពីរ អាចកើតឡើង គឺទី១ ប្រសិនបើចិន ផ្ដល់ការគាំទ្រច្រើន ហើយការដឹកនាំ របស់រដ្ឋាភិបាលខ្មែរ មិនបានផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ឲ្យគេទៅវិញទេ ដូច្នេះនាំឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរផ្សេងៗ ដូចនៅប្រទេសហ្ស៊ីមបាវ៉េ (Zimbabwe) ដែរ ដែលចិនធ្លាប់ជួយគាំទ្រ។ ចំណែកទី២ ទំនាក់ទំនងនេះ ក៏នាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌ដែរ ហើយរដ្ឋាភិបាល នឹងបាត់បង់ប្រជាប្រិយភាពកាន់តែខ្លាំង៖ «ការទទួលបានការគាំទ្រពីចិននេះ ខ្ញុំមិនហ៊ានប្រើពាក្យថា អ្នកណាក្បត់អ្នកណានោះទេ ប៉ុន្តែជាភស្តុតាងជាក់ស្ដែង កាលពីទំនាក់ទំនងសម្តេចតាជាមួយចិន ក្នុងទសវត្ស៦០ ទីបំផុតប្រទេសយើងបានក្លាយជាមានវិបត្តិទំនាស់ផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួនឯងកាន់តែធំទៅៗ ដោយសារតែការជួយរបស់ចិននេះ គឺមិនសូវជួយប្រទេសតូចក្រីក្រដូចយើងនេះ មានឯកភាពជាតិទេ គឺច្រើនតែអ្នកណាដែលមានកម្លាំង អ្នកណាដែលមានអំណាច គឺចិនជួយគាំទ្រ ប៉ុន្តែអ្នកដែលទន់ខ្សោយគឺចិន មិនសូវយកចិត្តគិតខ្វល់ឡើយ ដូច្នេះហើយនាំអោយសង្គមនោះកាន់តែបែកបាក់គ្នាកាន់តែធំទៅៗ»។
ប្រទេសមហាយក្សចិនមួយនេះ ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាធ្លាប់បានឆ្លងកាត់នូវទង្វើ និងបទពិសោធន៍ ដែលមានកន្លងមក ដូចជាៈ ក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ បង្កបង្កើនផលស្រូវក្នុង ១ ហិកតា ៣ តោន តែកសិផលទាំងអស់នោះ អ្នកទទួលផល គឺចិន ចំណែកប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរអត់បាយស្លាប់។ ក្នុងសម័យបច្ចុប្បន្ននេះ មានក្រុមហ៊ុនចិន ជាច្រើនមកធ្វើវិនិយោគទុននៅប្រទេសកម្ពុជា ដូចក្នុង ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ពោធិសាត់ ព្រៃឈើដែលទំហំ ជាង៣៣ម៉ឺនហិកតា ត្រូវកាប់បំផ្លាញ យកដីដាំដំ ឡូងមី នៅខេត្តខ្លះរុករករ៉ែ មានរ៉ែមាស ធ្យូងថ្ម រ៉ែដែក ..... ក្នុងនោះដែរក្រុមហ៊ុនជាតិអភិវឌ្ឍន៍ នៅក្នុងស្រុកថ្មពួក ជាប់ជើងភ្នំដងរ៉ែក ទំហំ ៦០០០ ហិកតា បានជួលបន្តឲ្យចិន ហើយក៏មានខ្មែរ មួយចំនួនជាប់គុក ដោយសារតែបើកបរគោយន្តតាមផ្លូវ ចំការដំឡូងនេះដែរ ។ ដីនៅជាប់ជើងភ្នំ ដងរ៉ែកនេះ ជាប់ពាក់ព័ន្ធមន្ត្រីកំពូលរបស់ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកំពុងតែពង្រឹងបក្ស សព្វថ្ងៃនេះ ។
ប្រទេសមហាក្សចិនមួយនេះ មិនបានជួយអ្វីដល់កម្ពុជាឡើយ គ្រាន់តែរោងចក្រវាយនភ័ណ្ឌ កាត់ដែរ និងរោងចក្រស្បែកជើង បានរកចំណូល ក្នុង ១ ឆ្នាំ រហូត៧០០ពាន់លានដុល្លារ សហរដ្ឋ អាមេរិក ថាតើផលចំណេញចូលរដ្ឋបានប៉ុន្មានដែរ ?
ប្រទេសកម្ពុជា ជាប្រទេសអនុវត្តតាមរបបកុម្មុយនីស្តរាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ អ្នកធ្វើធំ ត្រូវការបញ្ជា ត្រូវការទៅណាមកណាឲ្យគេគោរព មិនត្រូវការទៅគោរពគេទេ ព្រោះសន្តាន និងចរិកពីមុនមក។ កាលពីឆ្នាំ១៩៩៣ ប្រទេសកម្ពុជាទទួលរបបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុកបក្ស អស់រយៈពេល ជិត ៣០ ឆ្នាំនេះ មន្ត្រីនៅក្នុងជួយរដ្ឋាភិបាល បត់បែនសឹងតែមិនទាន់ពី សមមិត្ត ទៅជាលោក. លោកស្រី ឯកឧត្តម លោក ជំទាវនោះ ។ មួយវិញទៀតមន្ត្រីធំៗពិបាកឱនលំទោន ដើរសុំសន្លឹក ឆ្នោតពីរាស្ត្រណាស់ ។ នេះមិនខុសពីលោក ប្រាក់ សុខុន បានចូលរួមប្រជុំជាមួយអង្គការសហ ប្រជាជាតិ ដែលលោក ថ្លៃសុន្ទរកថា ជាភាសារបារាំងថាៈ រាជរដ្ឋាភិបាលរងគ្រោះដោយប្រទេស លោកខាងលិច ដែលធ្វើឲ្យកម្ពុជាជួបការលំបាកជាង ២៥ ឆ្នាំកន្លងមកហើយ ។ កម្ពុជាជាប្រទេស សមាជិកហត្ថលេខីគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ថាតើកម្ពុជា ជាកូនកាត់អាមេរិក ឬ ជាកូនកាត់ចិន?៕