នៅថ្ងៃ១៥កើត ខែពិសាខ គឺជាថ្ងៃពិសេសសម្រាប់ ពុទ្ធបរិស័ទអ្នកកាន់ ព្រះពុទ្ធសាសនា តើហេតុអ្វីបានជា ពុទ្ធបរិស័ទចាត់ទុកថា ថ្ងៃនេះជាថ្ងៃពិសេសដូច្នេះ ?
បន្ទាយមានជ័យៈ ពិសាខបូជាគឺជាពិធីបុណ្យដ៏សំខាន់បំផុតក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ដោយឡែកនៅក្រុងប៉ោយប៉ែត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ក៏បានប្រារព្ធ កម្មវិធីបុណ្យពិសាខបូជានេះ ដោយមានអ្នកចូលរួមយ៉ាងច្រើនកុះករផងដែរ ដោយវិសាខបូជានេះគឺជា ពិធីបុណ្យដែលពុទ្ធសាសនិក ចាត់ទុកថា មានសារសំខាន់បំផុត មួយក្នុងចំណោមបុណ្យដទៃទៀតនៃព្ រះពុទ្ធសាសនា ពីព្រោះជាការគោរព រំឭកដល់ព្រឹត្តិការណ៍ធំៗបីនាសម័យកាល របស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធសមណគោតម គឺថ្ងៃដែលព្រះអង្គទ្រង់ប្រសូត, ត្រាស់ដឹង និងបរិនិព្វាន។ ព្រឹត្តិការណ៍ទាំងបីនេះ គឺកើតឡើងនៅចំថ្ងៃ១៥កើត ពេញបូណ៌មី ដែលមានព្រះចន្ទពេញវង់ ក្នុងខែពិសាខ ដូចគ្នា ខុសតែឆ្នាំប៉ុណ្ណោះហើយប្រការដ៏ សំខាន់មួយទៀតគឺអង្គការសហប្រជាជាតិបានប្រកាស ទទួលស្គាល់វិសាខបូជានេះ ថាជាពិធីបុណ្យអន្តរជាតិមួយ ដែលគេអាចប្រារព្ធធ្វើនៅតាមការិយាល័យ ទាំងឡាយរបស់អង្គការ សហប្រជាជាតិនៅលើភពលោកផងដែរ ។
តើពិធីបុណ្យវិសាខបូជាមានអត្ថប្រយោជន៍យ៉ាងណាសម្រាប់មនុស្សជាតិទូទៅ ទើបអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលស្គាល់ជាទិវាបុណ្យរបស់ខ្លួន?
ការដែលអ្នកប្រាជ្ញពុទ្ធសាសនាប្រារព្ធពិធីវិសាខបូជានៅថ្ងៃ១៥ កើតខែពិសាខនេះឡើង អាស្រ័យដោយលោកអ្នកប្រាជ្ញខាងព្រះពុទ្ធសាសនាបានកំណត់ទុកក្នុង គម្ពីរបឋមសម្ពោធិថា ជាមហាមង្គល អភិលក្ខិតកាល គឺជាថ្ងៃ មហាមង្គល ត្រូវនឹងថ្ងៃដែលព្រះសម្ពុទ្ធបរមគ្រូទ្រង់ប្រសូត, ត្រាស់ដឹង និងទ្រង់បរិនិព្វានសុទ្ធតែនៅក្នុងថ្ងៃពេញបូណ៌មី ខែវិសាខទាំងអស់ប្លែកគ្នាតែឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ ព្រោះហេតុនោះហើយបានជាអ្នកប្រាជ្ញ ចងក្រងជាគាថាទុកដូច្នេះថា អាសាឡ្ហបុណ្ណមោក្កន្តោ វិសាខេ យេវ និក្ខមិ វិសាខបុណ្ណមី សម្ពុទ្ធោ វិសាខេ បរិនិព្វុតោ សេចក្តីថា ព្រះពុទ្ធទ្រង់យាងចុះកាន់គភ៌នៃព្រះវរមាតា ក្នុងថ្ងៃពេញបូណ៌មី ខែអាសាធ ទ្រង់ប្រសូតិក្នុងថ្ងៃពេញបូណ៌មី ខែវិសាខ បានត្រាស់ដឹងជាព្រះពុទ្ធ ក្នុងថ្ងៃពេញបូណ៌មី ខែវិសាខ និងទ្រង់ចូលបរិនិព្វានក៏ក្នុងថ្ងៃពេញបូណ៌មី ខែវិសាខ ផ្សេងគ្នាតែឆ្នាំ
ព្រះអង្គទ្រង់ប្រសូតិនៅ ថ្ងៃសុក្រ ពេញបូណ៌មី ខែវិសាខ ឆ្នាំច វេលាជិតថ្ងៃត្រង់ មុនពុទ្ធសករាជ ៨០ឆ្នាំ ។ នៅឧទ្យានលុម្ពិនី ព្រៃសាលព្រឹក្ស ចន្លោះនគរទាំងពីរ គឺកបិលពស្តុ និង ទេវទហៈ។ ព្រះអង្គទ្រង់ត្រាស់ដឹង នៅថ្ងៃពុធ ពេញបូណ៌មី ខែវិសាខ ឆ្នាំរកាវេលា ជិតភ្លឺ មុនពុទ្ធសករាជ៤៥ឆ្នាំ ក្នុងព្រះជន្ម៣៥ឆ្នាំ ទីស្ថានដែលព្រះអង្គបាន ត្រាស់ដឹងជាសព្វញ្ញូពុទ្ធ ហៅថាពុទ្ធគយាស្ថិតនៅក្នុង ប្រទេសឥណ្ឌា ព្រះអង្គទ្រង់បរិនិព្វាន ក្នុងថ្ងៃអង្គារ ពេញបូណ៌មី ខែវិសាខ ឆ្នាំម្សាញ់ វេលាជិតបែកបច្ចូសម័យ មុនពុទ្ធសករាជ ១ថ្ងៃក្នុង ព្រះជន្ម ៨០ឆ្នាំ គត់ ចន្លោះសាលព្រឹក្សទាំងគូ ក្នុងក្រុងកុសិនារា របស់ឥណ្ឌា
ជាប្រពៃណីបុណ្យវិសាខបូជាគេតែងនាំគ្នាធ្វើក្នុងពេលរាត្រី ព្រោះតម្រូវទៅតាមពាក្យថា បុណ្ណមី មានសេចក្តីថា ខែពេញបូណ៌មី ។ ម្យ៉ាងទៀត ការប្រារព្ធពិធីក្នុងពេលរាត្រី អាស្រ័យដោយ លក្ខណៈងាយស្រួល ២យ៉ាង គឺម្យ៉ាងដើម្បីនឹងបានឱកាសអុជគ្រឿងប្រទីបជ្វាលា បូជាភ្លើងអគ្គិសនីឲ្យភ្លឺរុងរឿងរន្ទាលច្រាលឆ្អៅផង និងម្យ៉ាងទៀត ដើម្បីបើកឱកាសឲពុទ្ធបរិស័ទបានជួបជុំគ្នា ដ៏ច្រើនកុះករទាំងប្រុសទាំងស្រី អាចបំពេញកុសលកម្មនេះ ដោយសប្បាយរីករាយ ព្រោះពេលយប់ ជាពេលទំនេរផង ។
បុណ្យវិសាខបូជាចាត់ទុកថាជាបុណ្យដ៏ធំ ដោយមានមហាជន ចាស់ក្មេងប្រុស ស្រី នៅប្រជុំគ្នាអ៊ូអរ ដោយនាំទៅជាមួយនូវគ្រឿងសក្ការបូជា មានទៀន ធូប ផ្កាភ្ញី និងប្រទីបជ្វាលា តូច ធំអុជបំភ្លឺព្រោងព្រាត នៅគ្រប់វត្តអារាម ។
