សម្តេច អគ្គ មហាសេនាបតី តេជោ ហ៊ុន សែន សុំកុំឱ្យដក ការអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មពី កម្ពុជានិងប្រទេសក្រីក្រ
អន្តរជាតិ ៖ សម្តេច អគ្គមហា សេនាបតី តេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានស្នើឱ្យសមាជិកអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភព លោក និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ បន្តផ្តល់ការ ឧបត្ថម្ភគាំទ្រ ហើយកុំព្យួរឬដកការ អនុគ្រោះនានា ក្នុងពេលដែលកម្ពុជា ខិតខំអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច។ ការអំពាវនាវនេះធ្វើឡើង ស្របពេលដែលកម្ពុជាកំពុងតែប្រឈមមុខ នឹងការកាត់ផ្តាច់ឋានៈអនុគ្រោះពន្ធពីសហភាព អឺរ៉ុបផងដែរ។
ថ្លែងក្នុងកិច្ចប្រជុំត្រួតពិនិត្យឡើង វិញជាសាកលនូវជំនួយ សម្រាប់ពាណិជ្ជកម្មលើកទី៧ របស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក កាលពីថ្ងៃពុធ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតី តេជោ ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់ពីសារៈសំខាន់ នៃការបន្តផ្តល់ការឧបត្ថម្ភគាំទ្រថា វានឹងជួយប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូចជាប្រទេសដទៃទៀត ដែលមានការ អភិវឌ្ឍតិចតួចឱ្យ«ចាកចេញពីភាពក្រីក្របានឆាប់រហ័ស»។
សម្តេច អគ្គមហា សេនាបតី តេជោ ហ៊ុន សែន បានបន្ថែមទៀតថា ក្នុងនោះក៏មិន ត្រូវព្យួរភាពអនុគ្រោះផងដែរ៖
«សូមធ្វើការពិចារណា ឱ្យបានដិតដល់មុននឹងដាក់វិធាន ការព្យួរ ឬដកចេញនូវភាពអនុគ្រោះ ពីប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច ព្រោះការព្យួរឬការដក នេះនឹងធ្វើឱ្យប្រទេសទាំង នោះមិនអាចជួយពិភពលោក សម្រេចបានគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ ប្រកបដោយចីរភាព និងមិនអាចជួយពួកគេ ចេញផុតពីឋានៈប្រទេសមានការ អភិវឌ្ឍន៍តិចតួចបានឡើយ ដែលចលនានេះគឺផ្ទុយទាំងស្រុងទៅ នឹងគោលការណ៍អង្គការសហប្រជាជាតិ និងអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក»។
ប្រទេសកម្ពុជា បានក្លាយជាសមាជិកពេញសិទ្ធិរបស់អង្គការ ពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក ក្នុងឆ្នាំ២០០៤ក្នុងនាមជាប្រទេសដែលមានការ អភិវឌ្ឍតិចតួច ហើយបច្ចុប្បន្នមាន មហិច្ឆតាប្រែក្លាយទៅជាប្រទេសដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ នៅឆ្នាំ២០៣០ និងប្រទេសដែលមាន ចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០។
ប៉ុន្តែកម្ពុជាកំពុង តែប្រឈមនឹងការព្យួរឋានៈពន្ធអនុគ្រោះពី សហភាពអឺរ៉ុប ដោយសារតែ បានរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ និងបំផ្លាញលទ្ធិប្រជា ធិបតេយ្យដោយសារតែការធ្វើទុក្ខទោសអ្នកសារព័ត៌មានឯករាជ្យ សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងអ្នកនយោបាយបក្សប្រឆាំង។
សម្តេច អគ្គមហា សេនាបតី តេជោ ហ៊ុន សែន បានប្រើប្រាស់វេទិការបស់អង្គការពា ណិជ្ជកម្មពិភពលោកដែលប្រព្រឹត្តទៅ ពីថ្ងៃទី៣ ដល់៥ ខែកក្កដា នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស ដើម្បីលើកឡើង ពីជោគជ័យនានាក្រោមការដឹកនាំ ជាង៣០ឆ្នាំរបស់លោក ដែលមានការកែទម្រង់ បទប្បញត្តិ និងវិធានការនានា ទៅតាមបទប្បញ្ញត្តិរបស់អង្គការ ពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក និងតួនាទីរបស់កម្ពុជានៅស្ថាប័នអន្តរជាតិ មួយចំនួនទៀត ដែលជួយដល់ប្រទេសក្រីក្រដទៃទៀតនៅតំបន់អាហ្វ្រិក។ សម្តេច អគ្គមហា សេនាបតី តេជោ ហ៊ុន សែនក៏បានលើកឡើងពី ស្ថានភាពល្អនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅ កម្ពុជាផងដែរ បើទោះបីជារងការ រិះគន់ជាសាកលក៏ដោយ។
សម្តេច អគ្គមហា សេនាបតី តេជោ ហ៊ុន សែនបានបន្ថែមថា៖
«ជាមួយនឹងការខិតខំបំពេញភារកិច្ចជាសមាជិករបស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏បានអនុវត្តយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួននូវគោលការណ៍សេរីពហុបក្ស ខិតខំរក្សាសន្តិភាពសន្តិសុខ ស្ថិរភាពនយោបាយ សណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម និងគ្រប់គ្រងសេដ្ឋកិច្ចម៉ាក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ប្រកបដោយភាពប្រុងប្រយ័ត្ន»។
ក្នុងពេលដែលសម្តេច អគ្គមហា សេនាបតី តេជោ ហ៊ុន សែន កំពុងតែបំពេញបេសកកម្មនៅប្រទេសស្វីស ក្រុមអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅសហគមន៍អឺរ៉ុបគ្រោងនឹងរៀបចំបាតុកម្មមួយដើម្បីទាមទារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ដែលធ្វើឡើងនៅថ្ងៃសុក្រខាងមុខនេះ។
កញ្ញា លឹម កណ្ណិការ ប្រធានចលនាយុវជនគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង និងជាអ្នករៀបចំបាតុកម្មម្នាក់ បានបញ្ជាក់ថា៖
«យើងកំពុងតែរៀបចំសកម្មភាពច្រើនទៀតមិនមែនមានតែបាតុកម្មទេ ដើម្បីបង្ហាញថា សម្តេច អគ្គមហា សេនាបតី តេជោ ហ៊ុន សែន កំពុងរៀបចំមិនមែនត្រូវទេ គឺខុសដោយហេតុនេះយើងខិតខំ សកម្មភាពច្រើន ដើម្បីបង្ហាញសហភាពអឺរ៉ុបកុំទទួលស្គាល់របស់ដែលសម្តេច អគ្គមហា សេនាបតី តេជោ ហ៊ុន សែន ចង់បាន»។
កញ្ញាបន្ថែមថា វាជាការធម្មតាទេដែល សម្តេច អគ្គមហា សេនាបតី តេជោ ហ៊ុន សែន ត្រូវតែការពារសមិទ្ធិផលរបស់លោក ប៉ុន្តែសហគមន៍អន្តរជាតិត្រូវដឹងពីអ្វីដែលជាការពិត៖
«សម្តេច អគ្គមហា សេនាបតី តេជោ ហ៊ុន សែន គាត់បានរៀបចំកម្មវិធីរបស់គាត់ ពីព្រោះគាត់ជាអ្នកដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជានិងគាត់ជាអ្នកដឹកនាំសេដ្ឋកិច្ច ដូច្នេះគាត់ត្រូវការពារផលប្រយោជន៍របស់គាត់។ អ្នកធ្វើការនៅ WTO គេមានបេសកកម្មរបស់គាត់ ក៏ប៉ុន្តែប្រសិនបើជាយើងអត់តវ៉ា អត់ទាមទារ អត់បង្ហាញមុខបង្ហាញមាត់ថាធ្វើបាតុកម្ម មានន័យថា មានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅប្រទេសកម្ពុជា ក៏ប៉ុន្តែយើងបានដឹងគ្រប់គ្នាថាអត់មានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យទេនៅប្រទេសកម្ពុជា អត់មានសេរីភាពទេ អត់មានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សទេ ដូច្នេះយើងធ្វើបាតុកម្មហ្នឹងត្រឹមត្រូវ ព្រោះប្រសិនបើយើងធ្វើហ្នឹងយើងបានបង្ហាញឱ្យគេអ្នកធ្វើការនៅក្នុង WTO ហ្នឹងដឹងពីសំឡេងពលរដ្ឋកម្ពុជានៅទូទាំងអឺរ៉ុប»។
ប្រទេសកម្ពុជានាំចេញក្នុងទំហំ ១៣ពាន់ លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ទៅទីផ្សារសំខាន់ៗដែលមានសហភាពអឺរ៉ុប សហរដ្ឋអាមេរិក កាណាដានិងជប៉ុនជាដើម៕