លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា មិនបានដឹងខ្លួនថាត្រូវដាក់គុក១៥ឆ្នាំទេ
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ បន្ទាប់ពីមានពាក្យបណ្តឹងហើយ សមត្ថកិច្ចនគរបាលនាយកដ្ឋានប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្ស និងការពារអនីតិជនបានធ្វើការឃាត់ខ្លួនឈ្មោះអុីស្មាអែលពិនឧស្ម័ន ដែលជាក្មួយបង្កើតរបស់លោកអះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា យកទៅសាកសួរ រួចបញ្ជូនទៅកាន់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី៩ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៨ជាបន្ទាន់ ។ ជនសង្ស័យឈ្មោះអុីស្មាអែល ពិនឧស្ម័ន ត្រូវបានតំណាងអយ្យការធ្វើការចោទប្រកាន់ជាផ្លូវការ ភ្ជាប់ជាមួយលោកអះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ពីបទនាំចេញដោយមិនស្របច្បាប់ សម្រាប់នាំឆ្លងដែន ទើបចៅក្រមស៊ើបសួរសម្រេចឃុំខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារជាបណ្តោះអាសន្នពីពេលនោះមក ។ ប៉ុន្តែលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា មិនទាន់ត្រូវបានចាប់ខ្លួនទេ ទុកឱ្យរស់នៅមានសេរីភាព រហូតដល់ថ្ងៃទី១៣ សីហា ទើបហៅឱ្យចូលខ្លួនបើកសវនាការ ក៏ត្រូវសម្រេចសាលក្រមផ្តន្ទាទោស១៥ឆ្នាំដូចគ្នាតែម្តង ។
សូមរំលឹកថា សាលក្រមបានប្រកាសជាសាធារណៈនៅវេលាម៉ោងប្រមាណ១២ និង៣០នាទីថ្ងៃត្រង់ថ្ងៃទី១៣ សីហា ផ្តន្ទាទោសលើជនជាប់ចោទឈ្មោះ អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា អតីតរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទា និងក្មួយប្រុសរបស់លោកឈ្មោះ អុីស្មាអែល ពិនឧស្ម័ន ដាក់ពន្ធនាគារកំណត់១៥ឆ្នាំ ក្នុងម្នាក់ៗ និងសងជំងឺចិត្ត ទៅជនរងគ្រោះម្នាក់ឈ្មោះ អេង អៅ ភេទស្រី ក្នុងទឹកប្រាក់ចំនួន១២០លានរៀល និងម្នាក់ទៀតឈ្មោះ លាស់ ណារី ចំនួន៨០លានរៀល ពីបទនាំយកចេញដោយមិនស្រប ច្បាប់សម្រាប់នាំឆ្លងដែន តាមមាត្រា១១ ច្បាប់ប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្ស និងការធ្វើអាជីវកម្មផ្លូវភេទ ។
ការបើកសវនាការលើសំណុំរឿងនេះ ទំនងលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា មិនបានដឹងខ្លួនថា ត្រូវសាលក្រមផ្តន្ទាទោសចាប់ដាក់ពន្ធនាគារកំណត់១៥ឆ្នាំនោះទេ ហើយក៏ទំនងមិនបានដឹងទៀតថា ត្រូវសមត្ថកិច្ចចាប់ដាក់ខ្នោះ នៅក្រោយពេលប្រកាសសាលក្រមនោះដែរ ។ លុះឃើញសកម្មភាពដូច្នោះ លោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ស្លុតស្មារតីនិយាយលែងចេញ ហើយក្រុមគ្រួសារក៏ស្រឡាំងកាំងគ្រប់ៗគ្នាដែរ ។
សាលក្រមនេះ បានប្រកាសឡើង ក្រោយពេលអង្គសវនាការបើកការជំនុំជម្រះ សាកសួរដេញដោលលើអង្គសេចក្តី អស់រយៈពេលជាច្រើនម៉ោង ដែលមានលោក កូយ សៅ ជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះ និងលោកស្រី ស៊ឺ វន្នី ព្រះរាជអាជ្ញារង ជាតំណាងអយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ ។ មានការកត់សម្គាល់ថា នាព្រឹកថ្ងៃទី១៣ សីហា ឆ្នាំ២០១៩ សំណុំរឿងនាំយកចេញ ដោយមិនស្របច្បាប់សម្រាប់នាំឆ្លងដែន ត្រូវបានសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លើកយកមកបើកសវនាការលើអង្គសេចក្តី ដែលសំណុំរឿងនេះមានជនជាជាប់ម្នាក់ គឺលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា (នៅក្រៅឃុំ) និងម្នាក់ឈ្មោះ អុីស្មាអែល ពិនឧស្ម័ន ត្រូវជាក្មួយ (នៅក្នុងឃុំ) ។
ជនជាប់ចោទឈ្មោះ អុីស្មាអែល ពិនឧស្ម័ន ត្រូវបានអនុរក្សពន្ធនាគារព្រៃស ដឹកយកមកចូលរួមសវនាការនេះ ។ ចំណែកលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ក៏បានមកចូលរួមក្នុងការសាកសួរដេញដោលនោះដែរ មានអមដោយមេធាវីការពារក្តី និងក្រុមគ្រួសារ ។ សវនាការបានសាកសួរដេញដោលអស់រយៈពេលច្រើនម៉ោង បន្ទាប់មកត្រូវបានសម្រាក១៥នាទី ។ លុះពេលចូលវិញ ចៅក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះ បានប្រកាសសាលក្រមផ្តន្ទាទោសលើជនជាប់ចោទទាំង២នាក់នោះតែម្តង ដោយដាក់ទោសម្នាក់១៥ឆ្នាំ និងបង្គាប់ឲ្យសមត្ថកិច្ច ដែលបានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចហើយនោះ ចាប់ដាក់ខ្នោះដៃលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ាជាបន្ទាន់ រួចនាំចេញពីបន្ទប់សវនាការចុះតាមទ្វារក្រោយ ចូលរថយន្តទំនើប១គ្រឿង ដឹកទៅកាន់ពន្ធនាគារព្រៃសតែម្តង ។
អង្គហេតុនៃសំណុំរឿងនេះត្រូវបានចៅក្រមជំនុំជម្រះលើកឡើងថា ជនជាប់ចោទឈ្មោះ អុីស្មាអែល ពិនឧស្ម័ន កាលពីអំឡុងឆ្នាំ២០០៤ ដល់ឆ្នាំ២០១៧ បានប្រព្រឹត្តបទល្មើសដើរឃោសនាក្នុងភូមិថា ឈ្មោះ អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ត្រូវជាឪពុកមារបស់ខ្លួន ត្រូវការជ្រើសរើសពលការិនីបញ្ជូនទៅធ្វើការជាជំនួយការមេផ្ទះ នៅប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត ជាច្រើននាក់ ដោយទទួលបានប្រាក់ឈ្នួលពី២២០ដុល្លារអាមេរិកឡើងទៅ ដែលកិច្ចសន្យាការងាររយៈពេល២ឆ្នាំ។ ចំពោះឯកសារ បែបបទ លិខិតឆ្លងដែន និងសោហ៊ុយធ្វើដំណើរគឺឪពុកមារបស់គាត់ឈ្មោះ អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ជាអ្នកចំណាយទាំងអស់ ។
បន្ទាប់មកទៀត ជនជាប់ចោទបានដើរអូសទាញពលរដ្ឋក្នុងភូមិ២នាក់ គឺម្នាក់ឈ្មោះ អេង អៅ និងម្នាក់ឈ្មោះ លាស់ ណាវី ដែលជាជនរងគ្រោះ និងក្រោយមកដើរអូសទាញបានរហូតដល់ទៅជាង៣០០នាក់ទៀត ហើយនាំទៅប្រគល់ឲ្យលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ស្នាក់នៅផ្ទះលេខ៣៤ ផ្លូវលេខ៧០ សង្កាត់ស្រះចក ខណ្ឌដូនពេញ ។ ពេលនោះ ជនរងគ្រោះត្រូវបានលោក អះម៉ាត់ យ៉ះយ៉ា ក្លែងអត្តសញ្ញាណដោយប្រើឯកសារ ហើយបានបញ្ជូនទៅធ្វើជាស្ត្រីបម្រើតាមផ្ទះ នៅប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត ។
នៅប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីត ជនរងគ្រោះត្រូវបានថៅកែកេងប្រវ័ញ្ចកម្លាំងពលកម្ម បិទសិទ្ធិសេរីភាព ហើយត្រូវបានគេលក់តៗគ្នាទៀត មានតម្លៃដល់ទៅ២ម៉ឺនដុល្លារអាមេរិក ។ ជនរងគ្រោះ មិនត្រូវបានគេយកទៅឲ្យធ្វើការងារផ្ទះទេ ហើយរងនូវការរំលោភផ្លូវភេទ និងមិនទទួលបានប្រាក់ឈ្នួលទៀតផង តាំងពីពេលបញ្ជូនទៅដល់ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០០៤ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៧។ របាយការណ៍បញ្ជាក់ថា ក្រោយមកជនរងគ្រោះ២នាក់ដូចមានឈ្មោះខាងលើ បានទាក់ទងមកអាណាព្យាបាលនៅស្រុកខ្មែរ ក៏រឿងនេះត្រូវបានជួយអន្តរាគមន៍ពីសំណាក់លោក ឧកញ៉ា អូស្មាន ហាស្សាន់ ទេសរដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកបេសកកម្មពិសេស និងស្ថានទូតខ្មែរជួយសង្គ្រោះនាំមកស្រុកកំណើតវិញ ទើបជនរងគ្រោះបានដាក់ពាក្យបណ្តឹងដល់សមត្ថកិច្ច ដើម្បីចាត់ការលើជនជាប់ចោទទេ ។