នាយកជម្រកសត្វនៅភ្នំឱរ៉ាល់ និងភ្នំក្រវាញកណ្ដាលរងការរិះគន់ថា គ្មានឆន្ទៈការពារព្រៃឈើ
កំពង់ស្ពឺ៖ សកម្មជនបរិស្ថានរិះគន់នាយកដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ និងនាយកឧទ្យានជាតិជួរភ្នំក្រវាញកណ្ដាល ខេត្តកំពង់ស្ពឺថា ពុំមានឆន្ទៈស្មោះត្រង់ ទប់ស្កាត់បទល្មើសធនធានធម្មជាតិនោះទេ ផ្ទុយទៅវិញបែរជាបណ្ដោយឱ្យមានសកម្មភាពកាប់រំលំឈើធំៗខុសច្បាប់ នៅក្នុងព្រៃអភិរក្ស។ សកម្មជនបរិស្ថានអះអាងថា បច្ចុប្បន្នមានកម្មករជាច្រើនក្រុម សម្ងំកាប់ឈើក្នុងព្រៃការពារធម្មជាតិទាំងនេះ។
សកម្មជនបរិស្ថានឱ្យខ្មែរជាយដែនដឹងនៅថ្ងៃទី១ ខែ កញ្ញាថា សកម្មភាពកាប់ផ្ដួលឈើធំៗ និងដឹកជញ្ជូនឈើចេញ ពីដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ និងតំបន់ឧទ្យានជាតិជួរភ្នំក្រវាញកណ្ដាល ដែលឋិតនៅចន្លោះខេត្តកោះកុង និងខេត្តកំពង់ស្ពឺ នៅតែកើតមានជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ពួកគេអះអាងថា មន្ត្រីបរិស្ថានដែលឈរជើងតាមគោលដៅនីមួយៗ មិនបាន ហាមឃាត់ក្បួនគោយន្តដឹកឈើទាំងនោះទេ។
ប្រធានអង្គការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ទប់ស្កាត់ធនធានធម្មជាតិ និងការពារសិទ្ធិពលរដ្ឋ លោក ជា ហ៊ាន ថ្លែងថា សកម្មភាពដឹកជញ្ជូនឈើមូលទាំងនោះ ធ្វើឡើងនៅពេលយប់។ លោកចោទថា ឆ្មាំអភិរក្សរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន ពុំខ្វល់ខ្វាយទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើតាម បទបញ្ជាពីថ្នាក់លើឡើយ។ លោកថា នៅពេលសកម្មជនផ្តល់ព័ត៌មានទៅមន្ត្រីបរិស្ថាន ឱ្យចុះបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើ មន្ត្រីទាំងនោះតែងតែគេចវេះ៖ «គេកាប់លើខ្នងភ្នំហើយ បានគេទម្លាក់ចុះមកខាងក្រោម ហើយបានគេដឹកបន្តមកចេញមក។ ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនៅតែបន្តអត់មានឈប់ទេ គ្រាន់តែឈប់ឈ្មួញធំៗប៉ុណ្ណោះ ការដឹកជញ្ជូនគឺដឹករៀងរាល់ថ្ងៃ ចេញពីតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ តាមច្រកស្រែកិន។ មន្ត្រីដែលប្រចាំការនៅគោលដៅ អត់មានខ្វល់បទបញ្ជាពីរដ្ឋាភិបាល និងសាមីក្រសួងផង ទាល់តែរឿងហ្នឹងបែកដល់លើ មានបទបញ្ជាមក បានគាត់ចាប់»។
កាលពីថ្ងៃទី២៩ សីហា កន្លងទៅ ក្រុមសកម្មជនបរិស្ថានបានប្រទះឃើញ គោយន្ត៧គ្រឿង ដឹកឈើមូលធំៗ ប្រភេទសុក្រំ ផ្ចឹក ត្រាវ និងឈើទាលជាដើម ឆ្លងកាត់ទីស្នាក់ការបរិស្ថាន ច្រកស្រែកិន ឆ្ពោះទៅទីរួមខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដោយពុំឃើញមានសមត្ថកិច្ចចុះទប់ស្កាត់ឡើយ។ សកម្មជនបរិស្ថានអះអាងថា ឈើទាំងនោះ ក្រុមកម្មករ បានអាររលំនៅចំណុចដីក្រហម ក្នុងដែនជម្រកសត្វភ្នំឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ។
លោក ជា ហ៊ាន ថ្លែងថា ច្រកផ្លូវសំខាន់ៗ ៥ ទីតាំងផ្សេងគ្នាដែលក្រុមអ្នកដឹកឈើចាំបាច់ត្រូវឆ្លងកាត់មានរួមមាន ផ្លូវចំណុចស្រែកិន ចំណុចអូរត្រាវ ចំណុចតេទឹកពុះ ចំណុចជាំ និងចំណុចខ្សាល់។ លោកបន្តថា គោលដៅទាំងនេះ សុទ្ធសឹងមានស្នាក់ការបរិស្ថាន ហើយប្រសិនបើឆ្មាំអភិរក្ស មានឆន្ទៈអនុវត្តច្បាប់ព្រៃឈើច្បាស់លាស់នោះ លោកជឿថា ក្រុមអ្នកដឹកឈើ មិនអាចគេចផុតពីកណ្តាប់ដៃរបស់សមត្ថកិច្ចបានទេ៖ «នៅពេលដែលយើងសុំកិច្ចអន្តរាគមន៍ទៅលើ ខាងលើតែងតែឱ្យមកខាងក្រោម ដល់ពេលយើងអន្តរាគមន៍មកខាងក្រោម ខាងក្រោមឱ្យអន្តរាគមន៍ទៅលើ រហូតបទល្មើសគេចផុតពីគោលដៅកើតហេតុហ្នឹង ទើបគាត់កម្លាំងចុះទៅ។ នេះជាចំណុចយើងជួបឧបសគ្គច្រើន។ ប្រសិនជាអត់មានការសមគំនិតទេ អត់មានចេញឈើបានទេ។ ៤ចំណុចហ្នឹងគឺស្រុកឱរ៉ាល់»។
ខ្មែរជាយដែនបានព្យាយាមទាក់ទង នាយកដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱវ៉ាល់ លោក ខន សុខុន ដើម្បីសុំការបំភ្លឺរឿងនេះ តែទូរស័ព្ទហៅចូលគ្មានអ្នកទទួលនៅថ្ងៃទី១ កញ្ញា។ រីឯនាយកឧទ្យានជាតិជួរភ្នំក្រវ៉ាញកណ្ដាល លោក ជាំ ចាន់ណា និងប្រធានមន្ទីរបរិស្ថាន ខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក ឯម សុគុណ ក៏មិនលើកទូរស័ព្ទដែរនៅថ្ងៃដដែលនេះ។
ដោយឡែក អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភត្ត្រា អំពាវនាវឱ្យសកម្មជនបរិស្ថាន ផ្តល់ព័ត៌មានពីបទល្មើសព្រៃឈើមកក្រសួងបរិស្ថាន ដើម្បីស៊ើបអង្កេត និងចាត់វិធានការ ច្បាប់ចំពោះជនល្មើស។ លោកថា ក្រសួងបរិស្ថាន និងរដ្ឋាភិបាលកំពុងពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ពាក់ព័ន្ធបទល្មើសធនធានធម្មជាតិយ៉ាងហ្មត់ចត់៖ «គោលជំហររបស់រដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងបរិស្ថាន និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធបន្តអនុវត្តច្បាប់ ប្រឆាំងបទល្មើសទាំងឡាយ និងប្រឆាំងទៅនិងជនល្មើស ដោយមិនលើកលែងឡើយ ហើយសូមអំពាវនាវដល់សកម្មជនបរិស្ថាន ផ្តល់ព័ត៌មានមកកាន់ក្រសួងដើម្បីយើងធ្វើការស៊ើបអង្កេត និងចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់ចំពោះជនល្មើស »។
ប្រធានអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា លោក សន ជ័យ សង្កេតឃើញថា បទល្មើសព្រៃឈើ មានពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយជាប្រព័ន្ធ ហើយមានតែ សមត្ថកិច្ចថ្នាក់ជាតិទេ ទើបអាចចុះបង្ក្រាបបាន។ លោកមើលឃើញថា សមត្ថកិច្ចចម្រុះ របស់រដ្ឋាភិបាលហាក់ពុំមានកម្លាំងគ្រប់គ្រាន់ចាត់វិធានការ លើអ្នកកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើឱ្យគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនោះទេ៖ «ភូមិភាគបស្ចិមនៃប្រទេស គឺយើងមិនទាន់ឃើញចាត់វិធានការក្ដៅទេ។ យើងយល់ថា សមត្ថកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាលហាក់ដូចជា កម្លាំងមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ការចាត់វិធានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើរង្គាលនេះ»។
លោក ជា ហ៊ាន អះអាងថា លោកនឹងប្ដឹង នាយកដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ នាយកឧទ្យានជាតិជួរភ្នំក្រវាញកណ្ដាល និងមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនទៀត ទៅអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ បន្ទាប់ពីរកឃើញ ភស្តុតាង និងមានសាក្សីមួយចំនួនបង្ហាញថា មន្ត្រីទាំងនោះទទួលប្រយោជន៍ពីបទល្មើសព្រៃឈើ និងឃុបឃិតជាមួយជនល្មើស។
ដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់មានផ្ទៃដី ជាង ២សែន ៥ម៉ឺនហិកតារ (២៥៣.៧៥០) ត្រូវបានការពារដោយព្រះរាជក្រឹត្យឆ្នាំ ១៩៩៣។ រីឯតំបន់ឧទ្យានជាតិជួរភ្នំក្រវាញកណ្ដាល និងជួរភ្នំក្រវាញខាងត្បូងវិញ លាតសន្ធឹងជាប់ទឹកដីខេត្តពោធិ៍សាត់ កំពង់ស្ពឺ និងខេត្តកោះកុង មានផ្ទៃដីជាង ៨សែនហិកតារ៕