អ្វីទៅជាប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA? អ្នកខ្លះមិនទាន់យល់នៅឡើយទេ
ប្រជាជនខ្មែរយើងភាគខ្លះនៅមិនទាន់យល់ច្បាស់ពីប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធដែលហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេសថា EBA (Everything but arms) នៅឡើយទេ។ ពាក្យនេះបានន័យថាអ្វីគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ ពោលគឺអ្នកនាំទំនិញចូលទៅសហគមន៍អឺរ៉ុបបានគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ។
គួរអោយដឹងថាអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងលើលែងតែអាវុធ (EBA) ត្រូវបានអនុម័តដោយ វិធានរបស់ក្រុមប្រឹក្សា សហភាពអឺរ៉ុប លេខ No.416/2001 ចុះថ្ងៃទី២៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០០១។ EBA គឺជាគំនិតផ្តួចផ្តើម របស់សហភាពអឺរ៉ុប ដែលអនុញ្ញាតឱ្យ ការនាំចូលទំនិញទាំងអស់ លើកលែងតែសព្វាវុធ ទៅសហភាពអឺរ៉ុបពីប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួចទទួលនូវការអនុគ្រោះដោយមិនជាប់ពន្ធនាំចូលនិងកូតា។ EBA គឺជាផ្នែកនៃប្រព័ន្ធអនុគ្រោះទូទៅរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ដែលបានចូលជាធរមានចាប់តាំងពីថ្ងៃទី០៥ ខែមីនា ឆ្នាំ២០០១មកម្ល៉េះ និងគ្មានកំណត់ពេលវេលាបញ្ចប់នោះទេ។
ទំនិញនាំចូលទាំងអស់នឹងត្រូវទទួលបាននូវការអនុគ្រោះមិនជាប់ពន្ធនាំចូល និងកូតា ប្រសិនបើអនុលោមទៅតាមវិធានប្រភពដើមទំនិញ និងបណ្តាវិធានពាក់ព័ន្ធដទៃទៀត។ គម្រោងនេះគ្រប់ដណ្តប់ទៅលើផលិតផលប្រមាណ៧២០០បន្ទាត់ពន្ធគយ ក្នុងនោះ៩១៩បន្ទាត់ពន្ធគយ គឺជាផលិតផលកសិកម្ម។ ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួចចំនួន៤៨ រួមទាំងកម្ពុជាផងដែរ ទទួលបានការអនុគ្រោះពីគំនិតផ្តួចផ្តើមនេះ។ ចំពោះកម្ពុជា EBA ផ្តល់ផលប្រយោជន៍យ៉ាងខ្លាំងដល់វិស័យកសិកម្ម ជាពិសេស អង្ករ និងផលិតផលសក្តានុពលមួយចំនួនទៀត។ ជាក់ស្តែង ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ កម្ពុជាបានបង្កើនការនាំចេញអង្ករយ៉ាងច្រើនទៅសហភាពអឺរ៉ុប ជាពិសេសប្រទេសបារាំង អ៊ីតាលី ជាដើម។ ដូចគ្នាដែរ ការនាំចេញ សំលៀកបំពាក់ទៅសហភាពអឺរ៉ុបក៏កើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ដែរ។ ការនាំចេញអាចប្រព្រឹត្តទៅ បាន ដោយសារតែការបន្ធូរបន្ថយលើវិធានប្រភពដើមទំនិញដែលកំណត់ធាតុផ្សំក្នុងស្រុក (local content) ត្រឹមតែ៣០ភាគរយប៉ុណ្ណោះ។
ប៉ុន្តែអ្វីដែលគួរអោយស្តាយ វាសនា EBA នៅកម្ពុជាប្រហែលជាមិននៅទៀតទេ ដោយសារតែសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែនបានប្រកាសជាឳឡារិកថាការបាត់បង់ប្រព័ន្ធEBA របស់អឺរ៉ុបគ្មានឥទ្ធិពលដល់កម្ពុជាឡើយ ពោលគឺកម្ពុជាអាចរស់នៅបានដោយគ្មានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះ។ បើសិនជា EBA បាត់បង់កម្ពុជានឹងបាត់បង់ប្រាក់ជិត១០០០លានដុល្លាអាមេរិកជារៀងរាល់ឆ្នាំ។
គួរបញ្ជាក់ផងដែរកាលកំណត់នៃការផ្តាច់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធរបស់សហគមន៍អឺរ៉ុបនឹងត្រូវផុតកំណត់ត្រឹមថ្ងៃទី១២ កុម្ភះ ឆ្នាំ២០២០ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ ជាពិសេសបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងការដាក់ទោសទណ្ឌលើសកម្មជនបក្សប្រឆាំងជាដើម៕
![]()
![]()
![]()